O le fa'ama'i mata'utia Phytophthora infestans na mafua ai le oge i Aialani ma isi vaega o Europa i Sisifo i le seneturi lona 19 ma o lo'o fa'aauau pea ona avea ma fa'amata'u tele i a tatou gaosiga o mea'ai i le lalolagi atoa.
Mo se taimi umi, o se mealilo pe fa'afefea ona uia e lenei meaola ninii ma isi Phytophthora i totonu o le puipui puipui pito i fafo i laulaau o fa'ato'aga. Ua maua nei e le au su'esu'e fa'ama'i toto, tagata su'esu'e o meaola fa'ato'aga ma foma'i mai le Iunivesite o Wageningen & Research le tali i lenei fesili i se faiga fa'apitoa. O la latou su'esu'ega o lo'o ofoina atu ai vaega amata mo le fa'atonutonuina o le Phytophthora ia sili atu ona lelei, sili atu ona lelei ma sili atu ona gafatia i se taimi umi. O le suʻesuʻega o loʻo lolomiina i le Nature Microbiology.
O la'au o lo'o fa'aauau pea ona fa'amata'u i ituaiga uma o fa'ama'i. O nisi o nei osofaʻiga, ma le igoa faigata Phytophthora (fa'aupu moni: fa'aleaga laau), i tausaga ta'itasi e mafua ai le tele o le fa'aleagaina o ituaiga uma o fa'ato'aga e pei o pateta, tamato, aubergines, koko, pepa, soya, ma pama, ae fa'apea fo'i i vaomatua ma natura fa'asao. Phytophthora o le mea lea e le gata o loʻo avea ma faʻamataʻu tele i le saogalemu o meaʻai, ae o se mea taua tele tau tamaoaiga e mafua ai le tusa ma le 6-7 piliona euros i le faʻaleagaina o le pateta i tausaga taʻitasi.
fusuaga Phytophthora e faigata ma o lo'o tumau pea ona faigata, ona o le fa'ama'i ma lona fa'amoemoe o lo'o a'afia i se tuuga fa'aauau pea o auupega. Ina ia faʻaitiitia le faʻalagolago i le puipuiga o fualaʻau vailaʻau, e tele mea o loʻo faʻatupeina i le atinaʻeina o fualaʻau faʻasaʻo e ala i le fausiaina o laau ma sili atu le gauai atu i ituaiga fou o faʻatoʻaga fefiloi.
Faʻaaogaina o faʻamatalaga faʻainisinia
O lea la ua oo mai se isi avanoa; puipuia Phytophthora mai le mauaina o le avanoa i se laau uma. O la'au ua fa'apipi'iina i se vaega puipui e fa'atatau i tagata gaoi e pei o Phytophthora e taofia ai. Ae o lenei microscopic pathogen (e itiiti ifo i le tasi vaesefulu le mafiafia o le lauulu o le tagata) e mafai ona talepeina lenei vaega ma amata ai le faagasologa o faamaʻi i laau. E ui lava i le tele o tausaga o suʻesuʻega, e leʻi iloa pe faʻafefea ona latou talepeina i totonu o lena vaega.
Ina ia foia lenei faʻafitauli, o loʻo galulue faʻatasi le fomaʻi ma fomaʻi mai le WUR ma fomaʻi mai le WUR. Latou te faʻapitoa i masini, o se lala o le fisiki e faʻatatau i le paleni ma le gaioiga o mea i lalo o le faatosinaga a le malosi o loʻo galue ia i latou. Fausia i luga o lo latou malamalama tuʻufaʻatasia ma le atinaʻeina faʻatasi o meafaigaluega suʻesuʻe fou, e mafai ona foia le tupua.
Paʻu mata
“Ua matou mauaina lena mea Phytophthora mafai fa'aaoga togafiti poto e fa'ama'ai ai lona fausaga fa'ama'i fa'ama'i ona tipi lea i luga o le la'au e pei o se naifi ma'ai. Faatasi ai ma lenei fuafuaga, Phytophthora e mafai ona a'afia ai lana 'au e aunoa ma se malosi fa'amalosi ma fa'aitiitia le fa'aaogaina o le malosi. O le taimi muamua lea ua faʻaalia ai lenei masini ma se suʻesuʻega faʻavae moni, "o le tala lea Joris Sprakel , polofesa o le Kemisi Fa'aletino ma Mea Malūlū.
Puipuiga sili atu ona aoga ma tumau
Polofesa o Phytopathology Francine Pule vaaia le tele o vaega amata mo le faia o le pulea o Phytophthora sili atu ona lelei, lelei ma tumau i le taimi umi, e aunoa ma le masalosalo masani o o lo'o a'afia ai le kemisi ma le fa'atupuina o la'au. “O tulafono o masini e taʻu mai ia i tatou lena mea Phytophthora e le mafai ona ulu i totonu o le laau e aunoa ma le pipii muamua o ia lava i luga o le lau.” Ina ia faʻataʻitaʻiina lenei manatu, o le faʻamaoniga muamua o le faʻaogaina, na faʻafefe ai e le au suʻesuʻe laulaau o laʻau pateta i se mea e le oona ma taugofie e aveese ai le malosi faʻapipiʻi o laulaau. O lea na mafai ai ona faʻaitiitia le fua o faʻamaʻi pipisi e tusa ma le 65%. I se suʻega sili ona lelei i luga o mea faʻapitoa, o le aʻafiaga na oʻo lava i le 100%.
Su'ega vave
I le faʻaopoopoga i le faʻavae faʻavae ma meafaigaluega fou mo le vaʻavaʻai i le puleaina o nei ituaiga o faʻamaʻi o laʻau mai se vaaiga fou, o le suʻesuʻega ua maua ai foi auala fou, o se ituaiga o suʻega vave, lea e mafai ai ona suʻesuʻeina le aafiaga o vailaau faʻasaina i se auala vave, saʻo ma taugofie. E mafai fo'i ona fai se sao taua i le fa'aauauina o le tau faasaga i fa'ama'i laau.
Pule: "Faʻafetai i le auai o Joris Sprakel ma lana 'au, e aofia ai le tamaititi aoga PhD Jochem Bronkhorst , ua tatou iloa nei o loʻo i ai le tele o faʻavae faʻavae faʻaletino e mafai ona maua ai se suiga fou i le tuuga lima i le va o pathogens ma laau. I mea uma, o lenei suʻesuʻega o se faʻataʻitaʻiga lelei tele o le galulue faʻatasi i tua atu o tuaoi faʻasalaga e mafai ona oʻo atu ai i ni mea fou fou.