O le tuputupu aʻe o le tofo a Saina mo falai falai (chips) ma pateta chips (crisps) o le a le pine ae faʻamalosia e oloa a Peretania, ona o le failautusi o Fefaʻatauaʻiga Faʻavaomalo Dr Liam Fox MP na faʻamaonia se maliliega e mafai ai e Peretania ona faʻatau atu fatu pateta i Saina.
O le fefaʻatauaʻiga e faʻamoemoe e aumaia ai faʻamanuiaga tetele i Sikotilani, ma e tusa ma le 70% o le 100,000 tone o fatu pateta e auina atu i fafo i tausaga taʻitasi mai Peretania e sau mai faʻatoʻaga Sikotilani.
O le maketi o fatu pateta e auina atu i fafo ua uma ona aoga i le tausaga 90 miliona i Peretania, faatasi ai ma nisi ituaiga e oo atu i le £ 900 i le tone.
O Saina o le lalolagi sili ona tele e gaosia ma faʻatau pateta i le lalolagi.
A'o fa'atupula'ia le mana'oga o le atunu'u mo mea'ai e fa'atatau i le pateta, o lea ua avea nei le spud ma fa'ato'aga fa'ato'aga fa'ato'aga a Saina pe a uma le araisa, sana ma le saito – fa'atasi ai ma le fa'atupula'ia vave o mana'oga.
Failautusi Fa'avaomalo Fa'avaomalo a Peretania Dr Liam Fox MP:
"O le televave o le tuputupu aʻe o maketi a Saina e ofoina atu le tele o avanoa mo faifaatoaga a Peretania."
"E tusa ai ma suʻesuʻega a Barclays, e tusa ma le 60% o tagata i Saina o le a sili atu le totogi mo se oloa, ona na latou iloa o Peretania."
"Faatasi ai ma Saina e faamoemoe e maua 220 aai ma le faitau aofaʻi e sili atu i le miliona i le 2030, o se maketi tele lea o le a mafai nei e le au faifaatoʻaga pateta a Peretania ona sili atu."
Rob Burns, Fa'auluuluga o Fa'ato'aga Fa'atau Atu Fa'atau Atu i le Faʻatoʻaga ma le Komiti Fa'atupu Fa'ato'aga (AHDB):
“O se osofa’iga moni lava le avea ma se tasi o ulua’i atunu’u i sisifo e mafai ona fa’atauina atu fatu i Saina ma ua ausia e ala i le tele o galuega faigata ma le ta’uta’ua lelei o fatu pateta a Peretania lea e ta’uta’ua tonu i le lalolagi atoa ona o le maualuga o le soifua maloloina ma tulaga maualuga.”
"Ou te faʻamoemoe o le maketi a Saina o le a sili ona fiafia i le gaosiga o ituaiga e faʻaaogaina mo tupe meataalo ma keke ona o loʻo i ai le manaʻoga tele mo na oloa."
“O le matafaioi a le AHDB i le taimi nei o le atiaʻe lea o le sootaga fou tau fefaʻatauaʻiga e ala i faʻaaliga e pei o fefaʻatauaʻiga tetele e mafai ai e le au faʻatau oloa ona faʻaalia a latou ituaiga ma amata fau pisinisi i Saina."
Itumalo ekonomi Failautusi, Sikotilani Fergus Ewing:
"Ou te fiafia ona o le a fiafia nei le au faifaatoaga sili ona tele i le lalolagi, le Malo o Saina o Sikotilani."
"O se tala fiafia lenei mo le vaega o pateta fatu Sikotilani ma le faʻalauiloaina atili o lona lauiloa i le lalolagi atoa mo le gaosia o fatu fatu pateta maualuga."
"O le sainia o lenei maliega tau fefaʻatauaʻiga e mafai ona taʻitaʻia ai lona faʻalauteleina i le isi vaega o Peretania, ma tatalaina ai le avanoa o le faʻalauteleina o maketi ma saofagā i le faʻatupulaia o le faʻatupulaia o le vaega."
“Ua manuia tele a tatou tagata faatau mea’ai ma vaiinu i tausaga talu ai i le tatalaina ma le atina’eina o avanoa tau maketi fou ma o lo’o i ai nei, ma ua ou matua naunau lava e fa’aauau pea ona fa’ateleina avanoa nei e ala i le tu’uina atu o maliliega fa’apenei.”
Minisita o le Malo o Peretania Lord Duncan:
"O le tuua o le Iuni a Europa o lona uiga e mafai ona tatou tulituliloa se faiga faʻavae fefaʻatauaʻiga tutoʻatasi, ma o le lelei o a tatou oloa auina atu i fafo o le a faʻaosofia ai avanoa fou tau fefaʻatauaʻiga e pei o lenei."
"O le fesoʻotaʻi atu i le lalolagi sili ona tele faʻatau pateta, Saina, ma Sikotilani fatu pateta faʻapitoa o se laʻasaga faʻafeiloaʻi mo Peretania i luga o le lalolagi atoa."