O tagata suʻesuʻe faʻapitoa na suʻesuʻeina genome pe tusa ma le 140 pathogen faʻataʻitaʻiga - faʻasolopito ma onapo nei - mai le 37 atunuʻu i luga o konetineta e ono e suʻesuʻeina le tuputupu aʻe o ituaiga eseese o Phytophthora infestans, o se mafuaʻaga tele o faʻamaʻi tuai i luga o pateta ma tamato toto. O le suʻesuʻega, lolomiina i Lipoti Faʻasaienitisi, o loʻo faʻaalia ai o le gafa faʻasolopito e taʻua o le FAM-1 na mauaina i le toeititi tolu-kuata o faʻataʻitaʻiga (73%) ma i luga uma o konetineta e ono.
"O le FAM-1 na sili atu lona lautele lautele nai lo le taimi na manatu ai, salalau mai Europa i Asia ma Aferika i auala o kolone Peretania auala fefaatauaiga," fai mai le tusitala tutusa Jean Ristaino, polofesa o laau pathology i North Carolina State University. "Na maua foi le gafa i le sili atu ma le 140 tausaga."
O le FAM-1 na mafua ai le pepesi o pateta i le leva o le mala i le Iunaite Setete i le 1843 ma le lua tausaga mulimuli ane i Great Peretania ma Aialani. Na maua foi i tala faʻasolopito o faʻataʻitaʻiga mai Colombia-o loʻo taʻu mai ai le amataga mai o Amerika i Saute.
O le FAM-1 na mafua ai le pepesi o faʻamaʻi i le leva o le lalolagi i Europa, ma ua tuua ai le oge ma le faimalaga atu i le amataga. O le talitonuga a Ristaino na taunuu le pathogen i Europa e ala i pateta pisia i vaa i Amerika i Saute pe saʻo foi mai pateta pisia mai le Iunaite Setete. O le FAM-1 na soifua pea mo le tusa ma le 100 tausaga i le Iunaite Setete ae mulimuli ane i se eseesega eseʻese o le pathogen ua taua o le US-1 na aveʻesea, o le tala lea a Ristaino.
"US-1 e le o se tupuga tuʻusaʻo o le FAM-1, ae o se gafa tuafafine," o le tala lea a Ristaino. "Na matou mauaina US-1 i le 27% o faʻataʻitaʻiga i le suʻesuʻega ma na maua mulimuli ane."
E oʻo lava i le tele o faʻalavelave o le pathogen na amata mai i Mexico US-1 talu ona tuleia le US-1. O fualaʻau tamato o le taumalulu — totoina i Mekisiko ma faʻaulufale mai i Amerika - o loʻo taofia ai le pathogen, o le tala lea a Ristaino.
O loʻo fautua mai foi le suʻesuʻega, o le pathogen na sosolo muamua i pateta ona oso ai lea i totonu o tamato. O le salalau o le pathogen i le fualaʻau o tamato i totonu o vaʻa a le malo e ono le mafai ai, fai mai Ristaino.
O aafiaga o le pathogen e le gata i le faaitiitia o fua o pateta a Ireland i le 175 tausaga talu ai. Piliona e faʻaaluina i le lalolagi atoa i tausaga taʻitasi i taumafaiga e faʻatonutonu le pathogen, fai mai Ristaino. O pateta i le atiina aʻe o le lalolagi e matua afaina gofie lava ona o fungicides e tau le maua ma e masani ona le gafatia.