O le leiloa o meaola eseese e lamatia ai le saogalemu o le atunuu. E tatau ona tatou fa'aagaga tupe i tekinolosi e fa'asao ai a tatou ituaiga mea'ai taua.
A'o fa'atupula'ia a'afiaga o suiga o le tau - mai le utiuti o le vai e o'o atu ai i afi mumū ma fa'ama'i fa'ama'i - o le mafai ona fa'afetaui le mana'oga mo mea'ai o le a fa'alagolago tele i fuala'au fa'atatau i tulaga fou. Ina ia ausia lenei mea o le a manaʻomia e le au faifaatoʻaga le atoaga o meafaigaluega latou te faʻaogaina. A'o fa'asaoina la'au ma fauna i totonu o latou nofoaga faʻanatura o lo'o tumau pea le fa'amuamua, o le saogalemu o mea'ai a le lalolagi i le lumana'i e tatau ona fa'amaonia i le lumana'i e ala i le fa'aauauina o tupe fa'afaigaluega i le fa'asaoina o mea tau fatu.
O se faʻataʻitaʻiga mo lenei faʻamaonia i le lumanaʻi o loʻo i ai i laʻu faʻalapotopotoga, le International Potato Center (Centro Internacional de la Papa, poʻo CIP) i Lima, Peru. O iinei matou te talimalo ai i le lalolagi e sili ona tele le aoina o pateta ma mea suamalie, lea e faʻasaoina ai le silia ma le 15,000 faʻataʻitaʻiga o aʻa ma fualaʻau. E mafai ona fa'aogaina lenei mea fa'aletagata e fa'aitiitia ai le fa'alavelaveina o sapalai o mea'ai pe a leiloa se tasi ituaiga ona o fa'alenatura e pei o fa'ama'i po'o faiga fa'atagata e pei o suiga o le tau.
O le taufaamataʻu e mamao ese mai le talitonuga. Ua sili atu ma le sefulu ituaiga o pateta fa'alenatura ma vao i se tulaga lamatia o le mou atu ona o suiga o le vevela po'o le leiloa o mea e nonofo ai, ae o fa'ama'i o lo'o alia'e mai i nofoaga fou e lamatia ai isi fa'ato'aga lauiloa, e aofia ai ituaiga saito ma faʻi, ma o latou aiga vao. I le aotelega lua-lima o la'au o le lalolagi ua lamatia i le fa'aumatia, e tusa ai ma su'esu'ega fou.
Genes Maufe
O pateta vao ma pateta suamalie o tausoga ia o le lona tolu ma le ono o meaʻai sili ona taua i luga o le kelope. O nei meaola vao, e ui lava e le mafai ona 'aina e i latou lava, e mauoa i uiga faʻagata malosi e mafai ona faʻaaogaina e faʻaleleia atili ai meaʻai, faʻamaʻi faʻamaʻi ituaiga o faʻatoʻaga e faʻavaeina taumafa ma tupe maua i le lalolagi atoa. Mo se faʻataʻitaʻiga, ua maua e tagata suʻesuʻe o ituaiga vao o pateta o loʻo i ai kenera e maua ai tete'e i le tuai blight, o le faamai sili ona faataumaoi pateta, lea e mafua ai se fuafuaina $6.7 piliona i le gau o fua lalolagi i tausaga uma. O le leiloa o le tasi ituaiga pateta vao e mafai uma ona toe faʻafoʻi le alualu i luma i le faʻaitiitia o le gau i le tuai o le pala ma faʻalavelave ai le toe faʻaleleia mai faʻamaʻi tetele i le lumanaʻi.
Ina ia tuʻuina atu puipuiga mai se faʻaaliga o meaʻai i le lumanaʻi, o le aoina o mea faʻapitoa - e le naʻo pateta, ae o ituaiga uma o fualaʻau ma o latou aiga vao - e tatau ona faʻaauau ona faʻasaoina, faʻataʻitaʻiina ma faʻafouina, e manaʻomia ai le faʻatupeina faifaipea, suʻesuʻega ma mea fou. I le avea ai o mea tau fatu o laau o se mea lelei masani e fefaʻasoaaʻi ma e manaʻomia mo tagata uma, e mo le manuia o malo, faʻalapotopotoga o atinaʻe ma vaega tumaoti le avea o le faʻasaoina o fualaʻau o se faʻatupeina ma faiga faʻavae. E pei lava ona ave'esea e fa'amaumauga fa'akomepiuta le lalolagi mai le teuina o fa'amatalaga i luga o tisiketi i luga o le ao, fa'agasolo lata mai i faiga fa'asao fa'atagata, e pei o le fa'asologa o DNA mo fa'amaumauga numera ma cryopreservation, ofo atu avanoa fou e fa'asao ai nei fuala'au fa'ato'aga mo tupulaga i le lumana'i o lo'o feagai ma fa'aaliga fou.
Tau Fa'aaisa
O le CIP genebank - o se tasi o 11 CGIAR genebanks puipuia o le eseesega o fua o le paneta - na amata ona fa'asao fa'ato'aga i le 1996 ma o lo'o i ai nei le faiga sili ona maualuga o le cryopreservation mo pateta. O le Cryopreservation e mafai ai ona teuina mo se taimi umi o mea o loʻo i totonu o le vai i le vevela o le -320F (-196C). Faatasi ai ma le lelei, mo mea faʻatoʻaga, o le cryopreservation i luga o le faʻasao in vitro o le taimi ma punaoa faʻapolopolo - i le tausiga o aso taʻitasi o fale teu oloa ma i le manaʻoga e toe faʻafouina in vitro avanoa, poʻo mea toto, i le 1 i le 2. tausaga.
Saienitisi o loʻo i ai nei i le faʻagasologa o le faʻasaoina o mea uma o le pateta aʻo atinaʻe auala e faʻasao ai le pateta suamalie e sili atu ona maaleale e fesoasoani e faʻamautinoa le maua o fualaʻau saogalemu ma aoga i le lumanaʻi.
O le fa'atumauina o fa'aagaaga 'ese'ese o le tele o ituaiga mea tau kenera e maua ai le avanoa sili e puipuia ai tagata lautele mai le fa'aletonu o mea'ai. O le mea moni, e tatau i le au faifaatoʻaga ona suʻeina le faitau afe o pateta i le tele o tausaga e iloa ai naʻo le tasi pe lua e faʻatatau i manaʻoga o faifaatoʻaga i tulaga o le gaosiga ma le faʻaleleia o le tau. A aunoa ma se fa'aagaga o mea e mafai ona su'e, o le a fa'alavelaveina le alualu i luma taua i ituaiga fa'ato'aga fou.
I le taimi nei o le taugata o le cryopreservation o lona uiga o le tele o tupe na faʻatupeina i isi vaega o suʻesuʻega. O le fa'asaoina o le in vitro e matua'i malosi lava le galue, e mana'omia ai le tausiga faifaipea e le aufaigaluega fa'apitoa. Ae o fa'ata'ita'iga o lo'o fa'asaoina e mafai ona tumau i totonu o le malulu mo le tele o tausaga e aunoa ma se va'aiga e mana'omia, fa'asa'olotoina le tele o punaoa e tu'uina atu i le fa'asaoina o le tele o fa'ato'aga o meaola eseese i nofoaga fa'anatura, o le atina'eina o se fa'atupulaga o siama e leai se siama, ma le toe fa'afo'iina ma le toe mauaina o tagata fa'aleaganu'u. ituaiga.
O Le Taimi Lenei
E ui lava i o latou tulaga taua, o faʻamaumauga numera ma le cryopreservation o faʻatoʻaga ma meaʻai vao o loʻo tumau pea le le talisapaiaina, le faʻatupeina ma le faʻaaogaina e malo ma faʻalapotopotoga faʻavaomalo. O le saogalemu o taumafa saogalemu lautele, o lona uiga o genebanks e mafai ona taofia tui e manaʻomia mo le ola o tagata i se faʻalavelave faʻafuaseʻi o meaʻai. I se faaupuga faigofie, o le leiloa o meaola e fa'avaivaia ai a tatou puipuiga.
O le mea lea ua avea ai le fa'asaoina o mea'ai fa'aleaganu'u ma eseese e fa'avae ai taumafa ma le soifua maloloina o tagata o se tasi o a tatou fa'amaoniga sili ona taua e tetee atu ai i fa'alavelave fa'aleagaina o le lalolagi. O taumafaiga fa'asao e pei oi tatou e tatau ona va'aia ose tulaga o le saogalemu o le atunu'u ma fa'ava-o-malo ma fa'aputuina fa'atatau e tagata lautele ma vaega tuma'oti. Se'i vagana ua maua se fa'atupega, e ono le toe mafai e i matou i le CIP ona fa'asaoina le eseesega o kenera o le pateta mo tupulaga i le lumana'i. Le taua o nei tekinolosi ua sili atu ona manino i le taimi nei nai lo se isi lava taimi. O le faʻamaʻi o faʻamaʻi pateta i luga o le fua o le Covid-19 e ono avea ma faʻamaʻi mo tagata e pei o le faʻamaʻi lava ia. O le teu fa'afaigaluegaina i le fa'asaoina o mea'ai fa'apitoa ose tupe fa'atauva'a mo lo tatou maufetu'u fa'atasi.