O le fa'ato'aga fa'ato'aga fa'asusu a Brendon Rockey i le Center, Colorado, atonu e fa'amaualuga i measina a le aiga, ae o le taotoga e mamao ese mai le masani.
E ola fa'atasi le pateta ma fa'ato'aga fa'atasi e pei o le saito ma le pipi. O fasi fugala'au e sopoia le fanua, ma avea ma nofoaga mo iniseti aoga. O fuala'au fa'ato'aga umi e ola i le afa o le fa'ato'aga, e maua ai lafumanu mo povi ma mamoe ma se mea'ai e tele mea'ai mo meaola o le palapala. O le fa'ato'aga mosaic o la'au, manu, ma iniseti ola e fausia ai le soifua maloloina o le eleele a'o fa'aitiitia le tau ma tausia ai se ola mo Rockey ma lona uso o Sheldon.
“E itiiti le tau o le totoina o se faatoaga nai lo tausaga ua mavae; ua matou faatumauina fua, ma o le tulaga lelei o a matou pateta e sili ona maualuga ua matou vaai i ai,” fai mai Rockey.
SA'ILI'IGA NA FAIA I LE AFISI TATAU
O le feso'ota'iga fa'atupuina le manuia o le fa'ato'aga e afua mai i se fa'agasologa o su'esu'ega na amata i le 30 tausaga talu ai, ma le uso o le tama o Rockey.
Ua fausia e Rockey mea na maua e le uso o lona tama, na ia fa'aigoaina o se faiga fa'ato'aga "biotic" o lo'o taofia ai fa'amanuiaga mo so'o se fa'ato'aga. “E le mafai ona ou mafaufau i se fua e tasi e le aoga mai mataupu faavae na matou tuuina atu e galue ai i la matou galuega,” o lana tala lea. O suiga muamua i le faatoaga na afua mai i se faiga o gaosiga "le lelei", o le tala lea a Rockey.
"Sa matou totoina pateta monoculture ma karite i le taamilosaga," o lana tala lea. “Sa matou fa'aaogaina le tele o fa'ato'aga, fetilaisa gaosia, fungicide, ma iniseti. O le palapala e maualalo mea faʻaletino ma leaga le fausaga o le palapala, lea na faʻaalia i le loloto o paʻu paʻu sprinkler, ma faʻafitauli faʻamaʻi, pala i le taimi o le seleselega, ma le leaga o pateta," o lana tala lea. “Matou te leʻi tausia lelei le eleele. Nai lo lena, sa matou faʻatali mo faʻamaoniga e faʻaalia, ona matou togafitia lea o faʻamaoniga nai lo le faʻatalanoaina o le mafuaʻaga.
O le taunuuga o le siitia o le tau o le gaosiga e aunoa ma se siitaga o fua o faatoaga. “Ose fa'ata'ita'iga le lelei o le tamaoaiga,” o le tala lea a Rockey. “Ua ‘ese lava lo’u mafaufau i le taimi nei. Ou te taumafai e aveese mea e le manaomia. Ae, ou te teu faafaigaluega i le eleele.”
FUAFUAGA
O se taulaiga le maluelue i le teufaafaigaluegaina o eleele na ave ai le Rockeys e ala i le suiga o nisi taimi mai le faalagolago i fugalaʻau gaosia, fungicides, ma iniseti. A'o fa'atupula'ia le 'ese'ese o la'au ma le fa'afagaina o lafumanu e suitulaga ai lenei fa'alagolago, ua si'itia le soifua maloloina o le eleele. O eleele tafia mai le matagi "ua matua faaitiitia," e ui lava i le tulaga maualuga o le toafa, e tusa ai ma Rockey.
“Ua matou va’aia fo’i le si’itia o fa’aputuga o le ‘ele’ele, ma ua fa’aleleia atili fo’i le sosolo o vai,” o lana tala lea. "O le faʻamaoniga sili ona lelei o le faʻaleleia o le palapala o le leai lea o ni gaʻo o loʻo totoe e le faʻafefe. O vaisua tuaoi e tu'u ai ga'o ile fanua 12 i le 18 inisi le loloto ile fa'ai'uga o le taumafanafana. I luga o a matou fanua, o uili e faimalaga i luga o le fogaeleele.
"O suʻega o le eleele e faʻaalia ai ua matou faʻateleina le kaponi i totonu o le eleele, ma e maualuga atu le faitau aofaʻi o tagata ma sili atu le eseesega i microbes eleele," o lana faʻaopoopo mai lea. "Ae o faʻailoga sili ona lelei - ia te aʻu - o le soifua maloloina o le eleele o le tausia lea o fua aʻo faʻaaluina le itiiti ifo o tupe ma aʻo faʻaleleia atili le lelei o fualaʻau. Talu ai matou te totoina pateta faʻapitoa, o nisi o ia mea e mo fatu, e taua tele ia i matou le lelei.
O faiga fa'alagolago e lagolago ai le faiga o le gaosiga o le fa'ato'aga e felafolafoa'i mai i la'au eseese, ose ta'iala lautele e ono aoga i so'o se faifa'ato'aga e totōina so'o se fa'ato'aga. O le faʻaopoopoga muamua o faʻatoʻaga faʻatoʻaga, mo se faʻataʻitaʻiga, o se suiga o taaloga mo Rockeys.
"Na matou faia le oso tele i luma ina ua matou aumaia fualaʻau eseese i totonu o le faiga," o lana tala lea. “O le fa’ato’aga muamua o le tinoitupe ina ua mavae lena, na suia mea uma. Ua faateleina le faitau aofaʻi o anufe, ma ua faaleleia atili le fausaga o le palapala.”
E le'i umi ae latou fa'aopoopoina le tele o la'au eseese i le faiga. "Mo se faʻataʻitaʻiga, e naʻo le tasi le ituaiga o loʻo i totonu o la matou pateta o se faʻatoʻaga tupe," o le tala lea a Rockey. “O isi ituaiga o lo’o ola i lea fanua ua fa’amoemoe e lagolago ai lea fa’ato’aga autu. O fuala'au fa'atasi e pei o pi o le fanua, chickpeas, chickling vetch, ma faba beans e lagolagoina uma le ta'amilosaga o le kaponi, fa'aleleia le nitrogen, ma maua ai le nofoaga ma se puna mea'ai mo iniseti aoga. E lagolagoina e le Buckwheat iniseti aoga, ae faʻapipiʻi foʻi le phosphorous i le palapala. Matou te totōina fasi fugalaʻau faʻataʻamilo ma totonu o le fanua e faʻaleleia atili ai iniseti aoga."
"Talu ai matou te totoina fatu pateta faʻamaonia, o aphids o se lamatiaga tele ia i matou," o lana faʻaopoopo mai lea. “O latou faʻamaʻi faʻamaʻi e tatau ona tatou puleaina ina ia mafai ai ona faʻatumauina le faʻamaonia. O le i ai o laau eseese i totonu o fanua e mafai ai ona tatou pulea aphids e aunoa ma ni iniseti. O le aloese mai le taugata o iniseti e faaitiitia ai le tau o le gaosiga e tusa ma le $200 i le eka.”
O le Rockeys o loʻo tausia le lua tausaga o faʻatoʻaga faʻatoʻaga i luga o fanua e fa e vaelua ai le 500 eka o le faʻatoʻaga. O pateta mo le maketi fou ma le maketi o fatu fa'amaonia e aofia ai le fa'ato'aga tinoitupe muamua, e masani ona totō fa'atasi ma fa'ato'aga. Ole fua ole tausaga lona lua e fesuia'i ile quinoa e fai ma fuala'au tupe e totōina fa'atasi ma fa'ato'aga fa'ato'aga, ma fa'ato'aga fa'ato'aga e aofia ai le fefiloi o la'au lautele ma le mutia o le vaitau mafanafana. O fasi fuga e felavasa'i le fanua pateta.
I totonu o se fanua e 120-eka, e mafai e Rockey ona tuʻuina atu le tutusa o laina pateta e valu i fasi fuga. O nei mea, faatasi ai ma laau toto i totonu o laina pateta, e maua ai le nofoaga mo iniseti aoga e fesoasoani e puipuia ai faamaʻi i totonu o le pateta. Ina ia fa'aosofia atili le gaioiga o meaola i totonu o le palapala ma fesoasoani i le fa'aputuina o mea'ai o le eleele, e fa'aofia ai e le Rockys le fa'afagaina o lafumanu i totonu o le gaosiga.
E fafaga e se fai lafumanu tuaoi ia povi ma mamoe i fanua eseese o togavao i le faaiuga o le taumafanafana ma le amataga o le tautoulu. O le Rockeys e fa'afefeteina ituaiga lafumanu ina ia fafaga e mamoe se fanua fa'ato'aga o lo'o fafaga e povi i le isi taimi e fa'amoemoe e toto ai fa'ato'aga. "Ou te talitonu o le i ai o le eseesega i le fafagaina o manu e siitia ai le eseesega o meaola o le eleele," o le tala lea a Rockey. "Matou te maua le tele o tupe maua i le soifua maloloina o le eleele mai le fafagaina o manu i luga o matou fanua. E le gata i lea, matou te maua le lisi o lafumanu mai le fai lafumanu.”
E ui o leki i totonu o fa'ato'aga fa'ato'aga ma fa'ato'aga - fa'atasi ai ma lafumanu-e maua ai le fuala'au, e fa'aaoga fo'i e Rockey teuteuga o le palapala e fa'alelei atili ai fuala'au tinoitupe. “Ou te fofoina faapalaga i le tautoulu,” o lana tala lea. “O lo’o fa’afefiloi ma le faapalaga o se mea e maua mai ai i’a mamago ma mea’ai soya. I le vaitau o le tuputupu aʻe, ou te faʻaogaina e ala i le faʻafefeteina o iʻa vai, kelp, falaoamata soya, ma le lauti faapalaga. O le faapalaga e sau mai Colorado feedlots.
Vaiʻaiga Lelei
O faiga masani a le Rockeys ma le fa'aleleia atili o le soifua maloloina o le eleele ua fa'aleleia atili ai le fa'aogaina o le vai ma fesoasoani ia i latou e fa'aitiitia le aofa'i o vai fa'asusu latou te asu mai a latou vai i le lotoifale. E taua tele lenei mea ona o le faʻaitiitia o le toe faʻaleleia ma le faʻatupulaia o le manaʻoga mo le vai e ala i le tele o punaʻoa, e aofia ai ma itumalo, e ono faigata ai ona faʻamautu le maualuga o le vai i totonu o le aquifer, o le tala lea a Rockey. O le fa'asaoina o le suavai ma le fa'aleleia o le fa'aleleia i totonu o la latou faiga fa'ato'aga e fesoasoani e fa'atulaga ai a latou fa'ato'aga mo le fa'aitiitia o le maua o le vai i le lumana'i.
“Mo matou, o le faasaoina o le suavai e sili atu nai lo le lagona lelei i le tausiaina o se punaoa,” o lana tala lea. “O lo’o lamatia a matou tupe maua.” O fa'aaloaloga e fa'ailoa ai le faiga fou o fa'ato'aga a le fa'ato'aga e aofia ai le National Association of Conservation Districts na fa'aigoaina Rockey e avea ma siamupini Soifua Maloloina. E malaga o ia i le atunuu e talanoa i le au faifaatoaga ma faifaatoaga e uiga i faiga faatoaga ua ia atiina ae. “O le eseese o la’au e matua’i taua tele i le fa’ato’aga e pei ona tatou faia,” o lana tala lea. “O se mataupu faavae e mafai ona manuia ai soo se faatoaga po o se lafumanu.”
Faitau atili e uiga i Soifua Maloloina o le eleele