E le o se mea na faateia ai le Federated Farmers talu ai nei ma Rabobank O le su'esu'ega e 36% o faifa'ato'aga fai mai e faigata ona fa'afaigaluegaina tagata faigaluega tomai ma fa'amalosi. E le na'o se mataupu mo le vaega muamua, ae o se mataupu mo le atunuʻu ona e manaʻomia ona tatou faʻatoʻaina i tatou lava mai le faʻalavelave faʻafuaseʻi o le covid.
E tele pa pupuni i galuega i tua i aso ua mavae, ma o le mea muamua o lo tatou ata.
Ou te talitonu ua suia lea tulaga ona o le saunoaga a le Palemia e tatau ona tatou faato’a sao mai ai le faaletonu ua i ai nei. O lena na fa'alauiloa lelei e Feds, lea ou te manatu na faia se galuega sili ona lelei i le fa'atulagaina o la tatou vaega e avea ma tulaga masani ma tulaga fa'apolokiki. Ua lagolagoina e faalapotopotoga o lafoga, Beef + Lamb NZ ma DairyNZ.
Ou te talitonu fo'i ua faia e fa'alapotopotoga o lo'o a'afia ai se galuega tele e fa'ailoa ai le fa'asaoina o le vaega ma taunu'uga ua tatou ausia. E le gata i lea o le leai o se avanoa i totonu o taulaga ma le tele o tau o meatotino, o le toatele o tagata ua siitia atu i itumalo. Ua fesoasoani lea i le mea moni e mafai e tagata ona faigaluega i nisi, poʻo taimi uma, mai le fale. E faʻaalia ai e sili atu le olaga nai lo le tuai o le 'aiga o le aoauli i Lambton Quay poʻo se galuega faʻalavelave i se taulaga tele.
O le mea ou te le'i iloaina o le tele o tupe fa'afaigaluega a le Malo ma le vaega i le fa'ailoaina o avanoa ma le soifuaga o le gaosiga muamua ma galuega o lo'o avanoa, fa'atasi ai ma se fa'aa'oa'oga atoatoa. O le tausaga na tea nei na faamatuu atu ai e le Malo le $19 miliona e taumafai ai e aumai le 10,000 tagata i le vaega o taumafa ma alava. O se taunuuga o lena taumafaiga, e oʻo mai i le 3098 ua maua galuega, o se amataga lelei. O fuafuaga e tele ma eseese. I le lotoifale, ua tula'i mai Taratahi mai le lefulefu ma o lo'o ofoina fua a'oa'oga tofo i fa'ato'aga. O le lua vaetolu o tagata o loʻo i luga o na kosi ua ulufale i galuega poʻo ua alu e suʻesuʻe atili.
O i latou na auai e eseese mai le taulaga e leai ni galuega, konekarate i pailate vaalele. O a'oa'oga o lo'o fa'amatalaina e fa'atino e fa'atatau i le saunia o tagata e galulue, ma "fa'amoemoe e fa'aali atu i tagata le uiga moni o fa'ato'aga". O lo'o galulue nei Taratahi ma le MPI e fa'alautele le mana'oga o le galue i alamanuia muamua ma fa'ate'aina le tele o pa puipui pe a mafai. Sa ou talanoa foi i le Fa'alapotopotoga o A'oa'oga Fa'ato'aga (AgITO) fa'atonu sili - tagata fa'atau Andrea Leslie.
E sau mai i nu'u i tua o lo'o matua fa'amanino lava o ia i lo tatou lumana'i, ma fa'ailoa mai ua si'itia le 200%. Ua faaluaina talu mai lenei taimi i le tausaga talu ai. E talitonu o ia o oloa o lo o ofoina mai e le ITO o lo o fetaui ma manaoga o le alamanuia ma ua maitauina le alualu i luma i fausaga ma polokalame i le faalapotopotoga.
Fai mai foi Leslie, o le aufaigaluega a le ITO e fesootai moni lava i faatoaga i tulaga uma.
Ou te lei iloaina foi o loo i ai se faalapotopotoga e igoa ia PICA. O le Primary Industry Capability Alliance ma e lagolagoina e le Malo, vaega lelei o alamanuia ma le AgITO. O lo'o fa'amatala mai e le fa'atonu sili o Michelle Gogau nisi o taumafaiga mata'ina e fa'atosina ai tupulaga talavou i fa'ato'aga. E aofia ai le iai o ni fa'ata'ita'iga e ta'u atu ai i tamaiti a'oga le tulaga moni o le olaga i fa'ato'aga. O lo'o latou tulimata'i fo'i faia'oga.
Na ia fa'amatala mai i fa'ato'aga e mafai ona e galue, maua ma a'oa'o ile taimi e tasi.
Na ia talitonu foi ua amata ona agai atu tagata i faatoaga ao lei oo i le covid.
Alu i luga o le PICA 'upega tafaʻilagi - e manaia. E le gata i lea, e 342% le aofaʻi o lesitala a le Iunivesite o Lincoln, e tutusa lava le manaia. E 28% le aofa'i o le lesitalaina o tamaiti a'oga ma tipiloma. Massey lesitala ua maualuga "i le va o le 20-30%". Ua fiafia le Minisita o Fa'ato'aga Damien O'Connor i le alualu i luma.
“O matou o le vaega muamua na fa'alauiloa se ta'iala tau tomai ma le lona lua na fa'alauiloa se vaega o matata eseese,” o lana tala lea i le Farmers Weekly. “O vaega uma mo le faatosinaina o tupulaga talavou i fa’ato’aga o lo’o i ai ma o lo’o i ai i tagata uma o le vaega e fa’atumauina pea le malosi.”
Na amata ona ou tusia lenei tusiga e uiga i le faʻalavelave e 36% o faifaatoaga o loʻo tauivi e suʻe tagata lelei, faʻamalosia. Ina ua uma ona suʻesuʻeina le mataupu, ua ou talitonu o se faʻafitauli le tumau. E momoli atu ai le faamalo i le minisita ma le vaega. A uma mea uma, aisea e te le see atu ai i faatoaga? E masani ona ou faitau e uiga i tagata o le taulaga e lua, tolu pe, i se tasi tulaga ou te iloa, fa galuega e na o le faʻafefe.
E manino lava la'u fa'aituau, ae o ai na te fa'aalu le 60% o latou tupe maua i le lisi, malaga mamao e faigaluega ma totogi se tupe mo aano o manu ma fualaau faisua i le supamaketi, pe a mafai ona e ola i le galuega e aunoa ma se totogi, toto a oe lava fualaau faisua. ma avea ma vaega o se vaega taua mo le lumanai o Niu Sila?
E le gata i lea, o aoga a atunuu e ofoina atu se ituaiga tulaga ese o aoaoga ma tagata taitoatasi ma aiga e sili atu ona saogalemu i nuu i tua o NZ
Ou te malolo laʻu mataupu.
e tatau ona outou logged i e faapipii se faamatalaga.